تحلیل نقش فضاهای شهری در دستیابی به توسعه پایدار شهرها، تبیین پارادایم ارتباط

Authors

علی سلطانی

احمدعلی نامداریان

abstract

فضاهای شهری در طول تاریخ نقش مهمی در زندگی اجتماعی _ اقتصادی ساکنان داشته و به عنوان مرکز ارتباط و تحول در شهرها عمل کرده است. در دوران مدرن، با تغییرات عمیقی که در تمامی ابعاد زندگی و سکونت رخ داده، بخش عمدة فضاهای شهری به مکانهای سودا زده تبدیل شده و تحت تأثیر نیروهای بازار در خدمت منافع جریانهای محدود قرار گرفته است. در واقع، عقلانی سازی که از ثمرات دوره روشنگری است، به عقلانیت روشها، ابزار و فنآوری محدود شد. انعکاس این عقلانیت یکسویه یا «عقلانیت ابزاری»، و نمود آن را می توان در دیالکتیک انسان، جامعه و طبیعت جستجو کرد که نتیجه آن، تلاش انسان برای غلبه بر طبیعت و وارد کردن خسارت های فراوان به آن است؛ نگرانیهایی که الگوی توسعه پایدار، امروزه از آن سخن میگوید. هدف این نوشتار، کشف اشتراکات و خاستگاههای فضای شهری، جریان توسعه پایدار و نظریه کنش ارتباطی و پیشنهاد «پارادایم ارتباط» به عنوان مبنایی برای توضیح و تقویت سه پدیده فوق است. برای دستیابی به این هدف، نقش فضاهای شهری در طول تاریخ با توجه به ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی مورد توجه توسعه پایدار به اجمال بررسی شده است. مرور تاریخی فضای شهری، تا اندازهای ما را از فرآیند تولید فضا در طول تاریخ آگاه میسازد و در شناخت بهتر نقش فضاهای شهری در توسعه پایدار کمک خواهد کرد. در همین راستا، با بهره گیری از نظریه «کنش ارتباطی» به نقد مدرنیسم و عقلانیت ابزاری پرداخته شده است. این نظریه، ضمن نقد عقلانیت ابزاری مدرن که منجر به شیشدگی میشود، عقلانیت ارتباطی را به عنوان راهکاری برای برونرفت از مشکلات مدرن ارایه میکند. بر همین اساس، نحوه تجسم عقلانیت ارتباطی در فضاهای شهری بررسی شده است؛ با این دیدگاه که عقلانیت ارتباطی را میتوان رویکردی دانست برای غلبه بر منطق سلطه و سود و مفری برای پیشگیری از هر آنچه که هماهنگی و همخوانی طبیعت، اجزا و ارتباطات متقابل آنها را بر هم میزند. در پایان، پارادایم ارتباط به عنوان پارادایمی معرفی میشود که هم توسعه پایدار و هم فضای شهری می تواند بر آن استوار شود. پارادایمی که از طریق آن، هم مؤلفه های توسعه پایدار تبیین میشود و هم فضاهای شهری در جایگاه دوباره «قلب تپنده شهر» ظاهر و با تعیین «اخلاق گفتمانی» مناسب در فضاهای شهری به تقویت نقش اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی شهرها پرداخته میشود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نقش فضاهای عمومی در تحقق شکوفایی شهری و توسعه پایدار

Public spaces are those that embrace a wide range of citizens from child to old, woman and man, and with every religion and race; therefore, public spaces have the potential to strengthen social cohesion, economic development, and the improvement of the quality of collective life. The realization of these issues requires the consideration of the design and visual quality of public spaces so tha...

full text

تبیین نقش فضاهای همگانی در توسعه گردشگری شهری

امروزه فضاهای همگانی شهری علاوه بر این‌که مکانی برای حضور مردم و محل تعاملات اجتماعی شهروندان است، به‌عنوان فضای گردشگری نیز مورداستفاده گردشگران قرار می‌گیرد. ازآنجایی‌که جذابیت فضاهای مورد بازدید گردشگران اهمیت زیادی در سرزندگی و ایجاد حس خاطره‌انگیزی افراد دارد، رفاه و آسایش نیز می‌تواند در تداوم حضور پذیری مردم در هر فضا تأثیرگذار باشد. در عصر حاضر با توسعه فناوری اطلاعات، علاوه بر ارتقای آ...

full text

تحلیل توسعه کالبدی شهرکاشمر به منظور دستیابی به توسعه پایدار

شهر پدیده­ای است که به واسطه فعالیت­های انسانی و طبیعی مدام در حال تغییر در ابعاد مختلف است.  دراین میان، تغییرات کالبدی شهر دارای اهمیت بالایی است که در دو الگوی اصلی پراکنده و  فشرده رخ میدهد. هدف این پژوهش شناخت پایداری یا ناپایداری الگوی توسعه کالبدی شهر کاشمر می­باشد. روش تحقیق مورد استفاده دراین پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و برای سنجش رشد کالبدی شهر کاشمر، مدل­های کمی ضریب آنتروپی شانون، مو...

full text

شبکه مثمر شهری راهکاری برای دستیابی به توسعه پایدار

سال‌هاست که تحقق آرمان پایداری یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های بسیاری از حوزه‌های دانش بشری به‌شمار می‌رود. در همین راستا چنانکه رویکردهای تخصصی برنامه‌ریزی و طراحی شهری به مفهوم پایداری و جنبه‌های آن بی‌توجه باشد، در زمان فشارهای فزاینده جمعیتی بر منابع طبیعی تجدیدپذیر یا تجدیدناپذیر و فرآیندهای بوم‌شناسی و روند گرم‌شدن محیط زمین از معنای چندانی برخوردار نخواهد بود. بر این اساس در این پژوهش، موضوع "...

full text

تبیین نقش فضاهای همگانی در توسعه گردشگری شهری

امروزه فضاهای همگانی شهری علاوه بر این که مکانی برای حضور مردم و محل تعاملات اجتماعی شهروندان است، به عنوان فضای گردشگری نیز مورداستفاده گردشگران قرار می گیرد. ازآنجایی که جذابیت فضاهای مورد بازدید گردشگران اهمیت زیادی در سرزندگی و ایجاد حس خاطره انگیزی افراد دارد، رفاه و آسایش نیز می تواند در تداوم حضور پذیری مردم در هر فضا تأثیرگذار باشد. در عصر حاضر با توسعه فناوری اطلاعات، علاوه بر ارتقای آ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه علمی پژوهشی باغ نظر

Publisher: دکتر سید امیر منصوری

ISSN

volume 8

issue 18 2011

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023